اولین نکتهای که میتوان در تحلیل توافق عربستان و ایران بیان کرد، این است که این توافق به این معنی نیست که عربستان سیاستهای کلان خودش را در رابطه با ایران تغییر داده است و همین طور ایران هم سیاستهای منطقهای خودش را تغییر نداده است. این برقراری رابطه در واقع به معنای ایجاد مسیر گفت و گوی مستقیم بین دو کشور است در حوزههایی که این دو کشور نیاز به گفتگو دارند؛ اما همین که مسیر گفت و گوی مستقیم ایجاد شده است، میتواند در کاهش التهابات منطقهای مؤثر باشد.
هم اکنون عربستان مشکلاتی جدی در بحرین، لبنان، عراق و سوریه دارد و دچار بحران در این مناطق شده است؛ بنابراین سعودیها مجبور شدند به ایجاد این مسیر گفت وگوی مستقیم تن بدهند. سعودیها مایل نبودند چنین مسیری ایجاد شود؛ اما متوجه این موضوع شدند که بدون همکاری با ایران نمیتوانند از بحرانهای مذکور خارج شوند.
ایجاد این مسیر گفت وگوی مستقیم بین دو کشور به نوعی برای رژیم صهیونیستی و آمریکا هم خوشایند نیست و آنها هم خیلی مایل نبودند که اتفاقی این چنینی رخ بدهد و خوشبختانه چنین اتفاقی را شاهد هستیم. صهیونیستها به دنبال این بوده و هستند که ایران را دشمن شماره یک عربها نشان بدهند و وقتی ایران تبدیل به دشمن شماره یک بشود، رژیم صهیونیستی تبدیل به دوست آنها خواهد شد. برقراری رابطه ایران و عربستان این سیاست صهیونیستها را با اختلال مواجه میکند.
این رابطه مستقیم سیاسی بین دو کشور، فرصتی را هم ایجاد میکند که فعالان اقتصادی از این فرصت استفاده کرده و بازار عربستان را هم به فهرست بازارهای مورد علاقه شان اضافه کنند و ما امکان همکاری اقتصادی با عربستان را در خصوص فروش کالاهایی که در تولید آنها مزیت داشته و عربستان خریدار آن است، داریم. بعضی از کالاهای دانش بنیان و صنعتی ما در عربستان میتوانند مشتریهای خوبی داشته باشند. هم اکنون کشورهای عمان، امارات، کویت، قطر و عراق به طور جدی از گردشگری درمانی ایران استفاده میکنند.
این امکان، هم برای آنها به صرفه است و هم برای ایران یک منبع درآمد ارزی خوب. شهروندان سعودی هم میتوانند به این فهرست اضافه شوند. از طرفی اگر رابطه اقتصادی بین ایران و عربستان ایجاد شود، برای ما بهره امنیتی نیز دربرخواهد داشت و آن نگاه غلطی را که توسط تبلیغات دولت سعودی در ذهن شهروندان این کشور حاکم شده است، تسطیح خواهد کرد.
یعنی شهروندان سعودی وقتی به ایران بیایند، از یک سو متوجه میشوند ایران دشمن نیست، بلکه میتواند دوست خوبی برای آنها باشد و از سوی دیگر با توانمندیها و پیشرفتهای ایران آشنا میشوند و این کمک میکند که ما بتوانیم آن نگاههای خصمانهای را که در بین سعودیها ایجاد شده است، کاهش دهیم.